Alles over whammy bars voor je gitaar: zo werkt het!

Is het mogelijk om de emotie en de dynamiek van je gitaarspel radicaal te veranderen met slechts één accessoire? De whammy bar, vaak ten onrechte beschouwd als een simpel gadget, is in werkelijkheid een krachtig instrument dat een ongekende expressiviteit aan je gitaarspel kan toevoegen.

De wereld van de elektrische gitaar is er een van oneindige mogelijkheden, van de subtiele nuances van de vingerzetting tot de brute kracht van vervorming. Maar er is één accessoire dat, misschien meer dan enig ander, in staat is om de grenzen van wat mogelijk is te verleggen: de whammy bar. Ook wel bekend als tremolo, vibrato of wang bar, is dit eenvoudige stuk gereedschap een bron van creativiteit, waarmee gitaristen de mogelijkheid krijgen om de toonhoogte van hun gitaar te manipuleren op manieren die voorheen ondenkbaar waren. Maar wat is het precies, hoe werkt het, en hoe kun je het optimaal benutten?

De whammy bar, een metalen staaf die vastzit aan de brug van een elektrische gitaar, is in wezen een hefboom die de spanning op de snaren verandert. Door de bar omhoog of omlaag te bewegen, verander je de spanning op de snaren, waardoor de toonhoogte van de noten verandert. Dit kan variëren van subtiele vibrato tot dramatische dives, waarbij de toonhoogte aanzienlijk daalt, of opwaartse bends, die de toonhoogte verhogen. De geschiedenis van de whammy bar gaat terug tot de vroege dagen van de elektrische gitaar, toen pioniers als Leo Fender en Paul Bigsby experimenteerden met methoden om de toonhoogte van de snaren te veranderen. Bigsby's ontwerp, een van de eerste commercieel succesvolle tremolosystemen, gebruikte een draaiende as om de snaren te spannen en te ontspannen. Fender's Synchronized Tremolo, geïntroduceerd in de vroege jaren '50, was een andere belangrijke innovatie, waarbij de snaren via een brugmechanisme werden aangespannen en ontspannen.

Er zijn verschillende soorten whammy bars, elk met hun eigen kenmerken en toepassingen. De meest voorkomende typen zijn:

• De Vintage Tremolo: Vaak te vinden op Fender Stratocasters, staat dit systeem bekend om zijn relatief soepele werking en vermogen om subtiele vibrato's te creëren. Het is echter minder geschikt voor extreme dive bombs of complexe technieken.
• De Floyd Rose Tremolo: Dit systeem, populair in de hardrock- en metalgemeenschap, biedt een extreem stabiele stemming en een breed scala aan mogelijkheden voor toonhoogteverandering. De snaren worden vastgezet bij de brug en de topkam, waardoor ze bestand zijn tegen extreme buigingen. Het vereist echter wel een zorgvuldige setup en kan de snaren moeilijker te verwisselen maken.
• De Kahler Tremolo: Een ander complex systeem, vaak te vinden op high-end gitaren. Kahler-tremolo's gebruiken een reeks rollen om de snaren te bewegen, wat zorgt voor een soepele werking en een breed scala aan mogelijkheden.
• De Bigsby Tremolo: Bekend om zijn vintage uitstraling en relatief subtiele vibrato, wordt de Bigsby vaak gebruikt in country, rockabilly en andere genres.

Het gebruik van een whammy bar kan worden onderverdeeld in verschillende technieken, van subtiele vibrato tot extreme dives en scoops. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Vibrato: Door de whammy bar lichtjes te bewegen rond de centrale positie, kan een subtiel vibrato-effect worden gecreëerd, dat de noten 'levendiger' maakt.
• Dive bombs: Door de whammy bar snel en krachtig naar beneden te duwen, kan de toonhoogte van een noot of akkoord drastisch worden verlaagd, wat een dramatisch effect oplevert.
• Scoops: Een scoop is het omgekeerde van een dive bomb: de whammy bar wordt snel omhoog getrokken, waardoor de toonhoogte van de noot omhoog gaat.
• Harmonics: De whammy bar kan worden gebruikt om kunstmatige harmonics te creëren, door de snaren aan te raken op specifieke punten terwijl de bar wordt bewogen.

Het is essentieel om te experimenteren met verschillende whammy bar-technieken om de effecten te ontdekken die het beste bij je speelstijl passen. De mogelijkheden zijn vrijwel eindeloos, en de whammy bar kan een geweldige bron van inspiratie zijn. Gitaristen als Jeff Beck, Eddie Van Halen, Steve Vai en David Gilmour hebben de whammy bar gebruikt om enkele van de meest iconische gitaarpartijen aller tijden te creëren. Hun werk dient als bewijs van de kracht en veelzijdigheid van dit bescheiden accessoire.

Het correct onderhouden van de whammy bar is van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat deze optimaal functioneert en de stemming van de gitaar stabiel blijft. Hier zijn enkele tips:

• Smering: Smeer regelmatig de contactpunten van de whammy bar en de brug met een geschikt smeermiddel. Dit helpt wrijving te verminderen en zorgt voor een soepele werking.
• Stemming: De whammy bar kan van invloed zijn op de stemming van de gitaar. Controleer regelmatig de stemming en pas deze zo nodig aan.
• Snaarwissels: Bij het vervangen van de snaren, zorg er dan voor dat de brug correct is afgesteld en dat de snaren correct zijn vastgezet.
• Afstelling: De afstelling van de whammy bar kan variëren, afhankelijk van het type brug. Raadpleeg de handleiding van je gitaar of zoek professionele hulp als je niet zeker bent van de juiste afstelling.

De whammy bar is niet alleen een functioneel onderdeel van een elektrische gitaar; het is een verlengstuk van de expressie van de gitarist. Het is een instrument dat de mogelijkheid biedt om emotie en dynamiek over te brengen op manieren die met andere technieken niet mogelijk zijn. Of je nu een beginner bent of een doorgewinterde professional, de whammy bar biedt een wereld aan mogelijkheden om je gitaarspel te verrijken. Door de whammy bar te combineren met andere technieken zoals palm-muting, harmonics en fingerpicking, kun je een uniek en expressief geluid creëren dat je publiek zal fascineren.

Het is belangrijk te onthouden dat de whammy bar geen wondermiddel is. Het vereist oefening en experimenteren om de technieken onder de knie te krijgen. Maar met geduld en toewijding kun je de kracht van de whammy bar ontdekken en je gitaarspel naar een hoger niveau tillen. Dus, grijp je gitaar, experimenteer met de whammy bar en laat je creativiteit de vrije loop.

De whammy bar is meer dan alleen een functioneel onderdeel van een elektrische gitaar; het is een venster naar een wereld van expressieve mogelijkheden. Van subtiele vibrato tot dramatische dive bombs, de whammy bar stelt gitaristen in staat om hun muziek te manipuleren en te beïnvloeden op manieren die voorheen ondenkbaar waren. De sleutel tot het beheersen van de whammy bar ligt in experimenteren, oefenen en het begrijpen van de verschillende technieken die beschikbaar zijn. Dus, pak je gitaar, duik in de wereld van de whammy bar en laat je creativiteit de vrije loop. Je zult verbaasd zijn over wat je kunt bereiken.