Polio in Nederland: Vaccinatie & Advies van het Immunisatie Advies Centrum

Is de dreiging van polio, een ziekte die ooit de wereld in zijn greep hield, nog steeds relevant in de 21e eeuw? De terugkeer van polio in bepaalde delen van de wereld en de voortdurende risico's in een geglobaliseerde wereld maken vaccinatie essentieel om individuen en gemeenschappen te beschermen.

Polio, of poliomyelitis, is een ernstige, zeer besmettelijke ziekte veroorzaakt door het poliovirus. Dit virus, een klein, niet-omwikkeld enterovirus van de familie Picornaviridae, kan verlamming en zelfs de dood veroorzaken. Het virus verspreidt zich voornamelijk via de fecaal-orale route, wat betekent dat het wordt overgedragen via contact met ontlasting van een besmette persoon. Hoewel polio in veel delen van de wereld, waaronder Aotearoa Nieuw-Zeeland, grotendeels is uitgeroeid dankzij uitgebreide vaccinatieprogramma's, blijft het een reëel risico, met name in regio's met beperkte toegang tot gezondheidszorg en vaccinatie.

De drie serotypes van het poliovirus (type 1, 2 en 3) hebben elk hun eigen kenmerken. Type 2 en 3 van de wilde virussen zijn inmiddels uitgeroeid, een enorme prestatie in de wereldwijde strijd tegen de ziekte. Echter, door vaccinatie afgeleide poliovirussen (VDPV) blijven in sommige landen circuleren. VDPV's ontstaan wanneer het orale poliovaccin (OPV), dat levend, verzwakt virus bevat, muteert en de potentie krijgt om verlamming te veroorzaken. Dit benadrukt het belang van het gebruik van geïnactiveerde poliovaccins (IPV), die geen risico vormen op VDPV's, in gebieden waar de ziekte is uitgeroeid of onder controle is.

De symptomen van polio variëren, afhankelijk van de ernst van de infectie. In de meeste gevallen verloopt de infectie asymptomatisch, wat betekent dat er geen merkbare symptomen zijn. In andere gevallen kunnen symptomen lijken op een griep, met koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, braken, stijve nek en pijn in de ledematen. In een klein percentage van de gevallen kan het virus het zenuwstelsel binnendringen en tot verlamming leiden, meestal van de benen. Dit kan blijvende invaliditeit veroorzaken en vereist vaak langdurige revalidatie.

De preventie van polio berust grotendeels op vaccinatie. Het poliovaccin is een van de meest effectieve vaccins ter wereld en heeft bijgedragen aan de bijna-uitroeiing van de ziekte. Er zijn twee soorten poliovaccins: het geïnactiveerde poliovaccin (IPV), dat via injectie wordt toegediend, en het orale poliovaccin (OPV), dat oraal wordt ingenomen. In Aotearoa Nieuw-Zeeland wordt IPV gebruikt om de risico's verbonden aan OPV te vermijden. IPV biedt een sterke bescherming tegen polio zonder het risico van vaccin-afgeleide poliovirusinfectie.

De geschiedenis van vaccinatie in Nieuw-Zeeland is er een van voortdurende verbetering en aanpassing aan de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Vanaf het moment dat vaccinaties werden geïntroduceerd, is de focus verschoven van het beheersen van de ziekte, naar het volledig uitroeien ervan. De introductie van vaccins op de National Immunisation Schedule (de Schedule) is een cruciaal onderdeel geweest van deze inspanningen, waardoor de bescherming van de bevolking is gewaarborgd.

Het is belangrijk om te benadrukken dat hoewel polio in veel delen van de wereld is uitgeroeid, het virus nog steeds kan opduiken in landen waar de vaccinatiegraad laag is of waar de hygiëneomstandigheden slecht zijn. Daarom is het van cruciaal belang om de vaccinatieprogramma's te handhaven en te versterken, en om alert te blijven op de symptomen van polio en snelle actie te ondernemen als er een vermoeden van een besmetting is.

De inspanningen om polio uit te roeien zijn een voorbeeld van de kracht van internationale samenwerking en de toewijding van gezondheidswerkers over de hele wereld. Organisaties als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), UNICEF en talloze andere partners werken samen om vaccinaties te verstrekken, de surveillance van de ziekte te verbeteren en voorlichting te geven over de preventie van polio.

Naast vaccinatie is het handhaven van goede hygiëne en sanitaire voorzieningen essentieel om de verspreiding van polio te voorkomen. Dit omvat onder meer het wassen van de handen met zeep, het veilig omgaan met afvalwater en het zorgen voor veilige drinkwaterbronnen.

Polio Nieuw-Zeeland heeft een visie waarin alle mensen die polio hebben overleefd, toegang hebben tot betaalbare gezondheidszorg en de benodigde ondersteuning. Deze organisatie speelt een belangrijke rol in het ondersteunen van mensen met polio en het bevorderen van bewustzijn over de langetermijngevolgen van de ziekte.

In de context van de huidige gezondheidszorglandschap, waarbij de dreiging van infectieziekten voortdurend aanwezig is, blijft de strijd tegen polio een prioriteit. De lessen geleerd in de uitroeiing van polio zijn van onschatbare waarde voor het aanpakken van andere infectieziekten en het beschermen van de wereldwijde gezondheid.

De voortdurende inspanningen om polio uit te roeien en de preventieve maatregelen die worden genomen, zijn essentieel om de gezondheid van de wereldbevolking te waarborgen. Vaccinatie, goede hygiëne en internationale samenwerking zijn cruciale elementen in deze strijd.

De introductie van het poliovaccin in Nieuw-Zeeland markeerde een belangrijke stap in de bescherming van de volksgezondheid. Door middel van uitgebreide vaccinatieprogramma's is polio vrijwel uitgeroeid in het land. De aanpak in Nieuw-Zeeland, met de introductie van IPV in 2002, toont de toewijding aan om de bevolking te beschermen tegen de risico's van vaccin-afgeleide poliovirussen.

Het is van essentieel belang om de kennis over polio up-to-date te houden en te blijven leren van de successen en uitdagingen in de strijd tegen deze ziekte. Door bewustzijn te creëren en actie te ondernemen, kunnen we de wereld een stap dichter bij een toekomst zonder polio brengen.

De strijd tegen polio is een continu proces, maar de vooruitgang die is geboekt, biedt hoop en inspiratie. Met de inzet van gezondheidswerkers, organisaties en de bevolking is de uitroeiing van polio een haalbaar doel.

Hieronder vindt u een tabel met essentiële informatie over polio en vaccinatie: